Başlık
Neden
Genelde laboratuvarlarda farklı koşullar altında depolanması gereken birçok malzeme kullanılır. Bazı malzemelerin -20°C'de depolanması gerekirken, bazılarının 5°C'de ve bazılarının da oda sıcaklığında (20°C) depolanması gerekir. Malzemelerin uygun koşullar altında depolanması erken bozulmaları önler. Malzemelerin sistemli bir şekilde depolanması hasarı (ör. raflardan düşme nedeniyle) ve son kullanma tarihlerinin geçmesini engeller.
Kullanıcıların depolama alanları ve malzeme birimlerinin içeriği ve ilgili tehlikeleri hakkında bilgilendirilmesi zararla sonuçlanacak olayları önler.
Ne
DSÖ Laboratuvar Biyogüvenlik Kılavuzu, 3. baskısının 17. bölümünde laboratuvar malzemelerinin tehlikeleri ve bunların nasıl önlenebileceğine ilişkin temel artalan bilgisine yer verilmiştir.
Şu önlemlerin alınması gerekir:
- Malzemeleri, tedarikçi tarafından belirtilen şekilde doğru koşullar altında depolayın (oda sıcaklığı/5°C/-20°C/-70°C/vb.)
- Depolama alanlarının malzemelerin doğası gereğince güvenlik şartlarına uygun olması gerekir. Yani:
- Yanıcı malzemeler yangına dayanıklı kabinlerde depolanır
- Zehirli malzemeler iyi havalandırılan odalarda/kabinlerde depolanır
- Korozif maddeler korozyona dayanıklı kabinlerde/tablalarda/kaplarda depolanır
- Sıvı kimyasallar, güvenlik kabinlerinin alt kısmında, katı kimyasallar ise üst kısmında depolanır
- Tüm depolama alanlarına giriş sadece yetkili personel ile sınırlandırılmalıdır (bu, 1. aşamada Stok Kartlarının hazırlandığı aktivitede ayarlanmıştı)
- Tehlike sembolleri, her depolama alanında görünür yerlerde bulunmalıdır. Kimyasalların Sınıflandırılması ve Etiketlenmesi Konusunda Birleşmiş Milletler Küresel Uyumluluk Sistemi'ni (KUS) kullanın.
- Her alanda depolanan tüm malzemeler için Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MGBF) bulundurun. Bu formları, personelin kolayca erişebilmesi amacıyla MGBF'de belirtilen malzemelerin depolandığı yerlerin yakınında bulundurun.
- Malzemeler teslim alındığında şu bilgileri kaydedin:
- Malzemenin adı
- Preparasyon tarihi/teslim alınma tarihi
- Kabul kriterlerini karşılayıp karşılamadığı ve varsa takip eylemleri
- Açılma tarihi (ilk açıldığında doldurulmalıdır)
- Son kullanma tarihi (malzeme ambalajında yer almıyorsa genellikle internet aracılığıyla bulunabilir)
- Olası güvenlik uyarıları (Risk (R-) ve Güvenlik (S-) ibareleri; malzeme ambalajında yer almıyorsa bu sayfanın sağ sütununda yer alan referans dokümana bakınız
Sipariş formunun sevk irsaliyesi ile birlikte saklanması ve yukarıdaki bilgilerin bu belgelere kaydedilmesi önerilir. Bunun nedeni yukarıdaki bilgilerin çoğunun zaten bu belgelerde yer almasıdır. Tüm sipariş formlarını ve sevk irsaliyelerini aynı klasörde saklayın.
- Tüm malzemeleri İG-İÇ, yani İlk Giren İlk Çıkar sistemine göre depolayın. Bu sisteme göre, malzemelerin son kullanma tarihi en yakın olan veya üretim tarihi en önce olan partileri rafın ön kısımlarına (böylelikle ilk önce onlar kullanılır), en yeni partiler ise rafın arka kısmına yerleştirilir.
Nasıl ve kim?
Biyogüvenlik Sorumlusu ile işbirliği içinde Stok Sorumlusu:
- Sağ sütunda yer alan DSÖ Laboratuvar Biyogüvenlik Kılavuzu, 3. baskı, Cenevre'nin 17. bölümünü okur.
- Laboratuvardaki tüm malzemelerin doğru koşullar altında depolanıp depolanmadığını belirler. Uygun şekilde depolanmayan malzemeleri doğru depolama alanına taşır.
- Teslimattan/preparasyondan sonra her malzemeyi yukarıdaki detayları içerecek şekilde rutin olarak etiketler.
- Gerekli durumlarda tüm malzemelerin yangın, raftan düşme veya diğer tür tehlikelerden korunacak şekilde depolanmasını sağlamak için depolama alanını yeniden yapılandırır.
- Tüm malzemeleri İG-İÇ sistemine göre depolar.
- Her depolama alanının taşıması gereken güvenlik şartlarını belirler:
- Güvenlik şartlarına uygun hale getirmek için depolama alanlarında yapılması gereken değişiklikleri listeler. Yeni depolama alanlarına (ör. yangına dayanıklı bir kabin) ihtiyaç varsa bunları da listeye ekler. Ayrıca depolama alanlarının malzemeleri ışık, haşereler, nem vb. dış etkenlerden de koruması gerektiğini göz önünde bulundurur.
- Bu listeyi alanlarda değişiklik yapılması/yeni alımlarda bulunulması için finansman sağlayacak fonları belirlemesi gereken laboratuvar yöneticisine verir.
- Fon bulunduktan sonra değişiklik listesini, depolama sistemini iyileştirerek SÖMGZ eylem maddeleri haline getirir ve bu maddeleri "Depo iyileştirme" adlı bir eylem planında bir araya toplar.
- Eylem planının zamanında uygulanıp uygulanmadığını izler.
- Depolama alanlarına sadece yetkili personelin girebilmesi için bu alanların kilitli olduğundan emin olur.
- Her bir depolama alanı için olası tehlikeleri belirler. Her bir depolama alanının girişine/depolama kabinine doğru tehlike sembolleri yerleştirir.
- R- ve S- ibarelerinin bulunduğu dokümana başvurur. Bu listenin yeterince nüshasını bastırarak her depolama alanında görülebilir bir yere yerleştirir. Böylelikle çalışanlar depodan aldıkları malzeme için hangi R- ve S- ibarelerinin geçerli olduğunu kolayca kontrol edebilirler.
- Haftalık personel toplantısında R- ve S- ibarelerinin ne olduğunu ve personelin bunları nasıl bulabileceğini açıklar.
Laboratuvar Yöneticisi:
Stok Sorumlusu ve Biyogüvenlik Sorumlusu, depolama alanlarının güvenlik şartlarına uygun olması için alanlarda yapılması gereken değişikliklerin listesini hazırlar.
- Laboratuvar Yöneticisi, gerekli değişiklikler doğrultusunda gerekli olan meblağı belirler ve depo iyileştirme sürecinin finanse edilmesi için fon arayışına başlar.