Başlık

Ana SÇP'nin yazılması

Neden

Kalite yönetiminde söylediğiniz şeyleri yapmanız ve yaptığınız şeyleri söylemeniz önemlidir. Laboratuvarda yürütülen bütün başlıca süreçleri Standart Çalışma Prosedürlerinde (SÇP'ler) kayıt altına alarak bu süreçlerin her seferinde aynı şekilde yürütülmesini, yani standart hale getirilmiş bir süreciniz olmasını sağlarsınız. SÇP'lerin doğruluğunun kontrolü amacıyla farklı kişiler tarafından incelenmesi ve onaylanması gerektiği için prosedürlerin kalitesini de güvence altına almış olursunuz.

 

Laboratuvardaki bütün SÇP'lerin aynı şekilde yazıldığından ve eksiksiz olduğundan emin olmak için SÇP'lerin nasıl yazıldığını açıklayan bir Ana SÇP yazmanız gerekmektedir.

 

Sağ sütunda verilen DSÖ Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemi (LKYS) el kitabı belgelerinde doküman ve kayıtlar ve SÇP'ler ile ilgili daha fazla bilgi bulabilirsiniz.

Ne

Ana SÇP yazarak işe başlayın. Bu dokümanda ne tür SÇP'lerin olduğu, her SÇP türünde hangi taslağın kullanıldığı ve SÇP'lerin nasıl yazılması gerektiği açıkça belirtilir.

 

Farklı SÇP türleri

Bu araçta üç SÇP türü arasındaki farkı inceleyeceğiz:

  • Ekipman SÇP'leri
    Bu SÇP'ler ekipmanların nasıl kalibre edileceği, çalıştırılacağı ve bakımının nasıl yapılacağı ile ilgilidir. Her ekipman için o ekipmanın nasıl kalibre edileceği, kullanılacağı ve bakımının nasıl yapılacağını belirten bir SÇP yazılmalıdır.
  • Analiz SÇP'leri
    Bu SÇP'ler tetkiklerin nasıl yapılacağı ile ilgilidir. Her tetkik için ayıraçların ve numunenin nasıl hazırlanacağı, tetkikin nasıl yapılacağı ve kalite kontrollerinin nasıl yürütüleceğini açıklayan bir SÇP yazılmalıdır.
  • Prosedür SÇP'leri
    Yazmanız gereken SÇP'lerin büyük çoğunluğu bu kategoriye girer. Prosedür SÇP'leri, laboratuvardaki tüm prosedürler için yazılır. Bu prosedürler hasta numunelerinin alınmasından laboratuvar odalarının temizlenmesine ve idari incelemelerin yapılmasına kadar çeşitlilik gösterebilir.

Ana SÇP'de her kategori için SÇP'lerin nasıl yazılacağının açıklandığı spesifik bölümler oluşturun. Sağ sütunda, her kategorideki SÇP'nin taslağını ve ayrıntılarını gösteren bilgi formlarına yer verilmiştir.

 

Genel SÇP taslağı

SÇP genel olarak şu unsurlardan oluşur:

  • SÇP başlığı
  • SÇP'nin hedefleri ve kapsamı
  • SÇP'de kullanılan kısaltmalar, tanımlar ve terimler
  • SÇP'nin konu aldığı prosedüre ilişkin görevler, sorumluluklar ve personel arası hesap verme mesuliyeti
  • Güvenlik ve çevre
    Güvenliğin ve çevrenin korunması için alınması gereken önlemler.
  • Prosedür
    Şu bölümlere ayrılır:
    • Malzemeler ve Ayıraçlar
    • Prosedür
    • Kalite Kontrolü
  • SÇP ile ilgili dokümanlar
  • SÇP ile ilgili formlar
  • Referanslar
  • Ekler
    Ekler arasında formlar, ek talimatlar, üretici kılavuzları, kontrol listeleri vb. olabilir.

Ekipman SÇP'lerine genellikle kalibrasyon ve bakımı anlatan bir bölüm eklenir ve bu bölüm önleyici ve düzeltici bakım prosedürleri olarak iki kısma ayrılır.

 

SÇP Kodlaması

Denetlenebilmesi için bütün SÇP'lerin kodlanması gerekmektedir. Kodlamada hangi sistemin kullanılacağına siz karar vereceksiniz. Ancak, kullanabileceğiniz kodlama sistemine bir örnek vermek istiyoruz: SÇP kodlarının bir bölümü dokümanın hangi gruba ait olduğunu ve dokümanın bu gruptaki numarasını belirtir, diğer bir bölümü ise dokümanın versiyon numarasını belirtir. Örnek ile daha iyi anlaşılabilir:

  • Sıtma Mikroskopisinin kodu A04v03'tür:
    • Sıtma Mikroskopisini anlatan SÇP, Analiz SÇP'sidir. Bu, "A" harfiyle gösterilmiştir.
    • Analiz SÇP'leri grubundaki dördüncü SÇP'dir: "A04"
    • SÇP daha önce iki defa revize edildiği için bu SÇP'nin şu anki versiyon numarası 3'tür: "A04v03".
  • Santrifüj SÇP'sinin kodu E06v02'dir:
    • Santrifüj Kullanımı ve Bakımını açıklayan SÇP bir Ekipman SÇP'sidir. Bu, "E" harfiyle gösterilmiştir.
    • Ekipman SÇP'leri grubundaki altıncı SÇP'dir: "E06".
    • Daha önce bir defa revize edildiği için şu anki versiyon numarası 2'dir: "E06v02".

Sağ sütunda kendi Ana SÇP'nizi hazırlarken hem örnek hem de şablon olarak kullanabileceğiniz bir Ana SÇP Şablonu verilmiştir. Bu SÇP şablonunu aynen kopyalamayıp kendi SÇP'nizi hazırlamanız önemlidir. SÇP, kuruma özeldir. Çünkü laboratuvarınızda tam olarak hangi prosedürlerin ne şekilde yürütüldüğünü belgeler. SÇP şablonunu kopyalarsanız söz konusu prosedürün laboratuvarınızda nasıl yürütüldüğünü tam olarak tanımlamış olmazsınız, dolayısıyla doküman amacına ulaşmaz.

 

Not: Kalite yönetiminde SÇP'ler düzenli olarak incelenir ve revize edilir. Bu bir doküman kontrol sistemi kurularak yapılır. Bu sistem bu aracın 2. aşamasında kurulacaktır.

Nasıl ve kim?

Kalite Proje Ekibi (Laboratuvar Yöneticisi ile birlikte):

  1. Sağ sütunda DSÖ Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemi (LKYS) eğitiminin dokümanları ve kayıtları ile ilgili genel artalan bilgisi veren bir dokümana yer verilmiştir. Önce bunu okurlar.
  2. Ayrıca DSÖ LKYS eğitiminde SÇP yazımına ilişkin artalan bilgisi veren bir doküman da verilmiştir. Daha sonra bunu okurlar.
  3. Sağ sütunda verilen Ana SÇP şablonunu incelerler. Bu şablon SÇP'nin nasıl yazılması gerektiği ve genel manada nasıl hazırlandığı ile ilgili fikir verir.
  4. Ana SÇP'de ne anlatılmasını istediklerini belirleyerek kabaca bir taslak hazırlarlar.
  5. Ana SÇP'yi yazarlar.
  6. Laboratuvar Yöneticisi, Kalite Proje Ekibi üyelerine (Ana SÇP'nin yazımına yardım etmemiş olan) dokümanı okutur ve dokümanın nasıl iyileştirilebileceğine ilişkin görüşlerini alır.
  7. Dokümanı iyileştirirler.
  8. Ana SÇP'nin nihai versiyonunu bastırırlar.
  9. "Prosedür SÇP'leri" adında yeni bir klasör hazırlarlar. Ana SÇP'yi bu klasöre koyarlar.
  10. Personel üyelerinin de bu SÇP'yi okuyarak SÇP'nin ne olduğu ve hangi unsurlardan oluştuğu konusunda bilgi edinmeleri gerekmektedir. SÇP'yi kimin okuyup kimin okumadığının takip edilebilmesi önemlidir. Personel üyelerinin SÇP'leri okuyup okumadığını takip etmek için Okudum ve Anladım Listesi kullanılmalıdır. Sağ sütunda bu tür bir liste şablonuna yer verilmiştir. Bütün laboratuvar personelinin isimlerini eklerler (gerekirse ekstra sütun eklerler). SÇP başlıklarını sol sütuna eklerler. Söz konusu dokümanı okuması gerekmeyen personel üyelerinin hücrelerinin üzerini çizerler. Anlaşılabilir olması için imzalanmış ve üstü çizilmiş hücrelerin bulunduğu bir Okudum ve Anladım Listesi de verilmiştir. Bu örnekte imzalanmamış hücreler de görülebilir. Kendilerine ait sütunda açık hücreleri olan personel üyelerinin bu açık hücrelerin bulunduğu satırdaki dokümanı henüz okumadığı anlamına gelir.
  11. Okudum ve Anladım Listesi'ni ilan panosu gibi bütün personel üyelerinin görebileceği bir yere koyarlar.
  12. Haftalık personel toplantısında Ana SÇP'yi bütün personel üyelerine tanıtırlar ve bütün SÇP'lerin Ana SÇP'de belirtilen prosedüre göre yazılması gerektiğini açıklarlar. Herkesin Ana SÇP'yi okuması, okuduktan sonra da Okudum ve Anladım Listesi'ni imzalaması gerektiğini belirtirler. Ana SÇP'yi ve Okudum ve Anladım Listesi'ni nerede bulabileceklerini açıklarlar.
  13. Bütün personel üyelerinin dokümanı okuyup okumadıklarını listeden kontrol ederler. Henüz listeyi imzalamayan personeli SÇP'yi okumaya teşvik ederler.
Yol Haritası Aktivitesine Genel Bakış Bölümüne Dön
Bu aktivite KSE, Dokümanlar & Kayıtlar kapsamındadır
ISO15189:2007: 5.5.3
ISO15189:2012: 5.5.3
ISO15190:2003: