Başlık
Neden
Kalite yönetim sisteminin uygulanmasını planlamadan önce laboratuvarın başlangıçtaki durumunun anlaşılması için bir değerlendirme yapılmasında fayda vardır. Bu değerlendirme kalite yönetim sisteminin bazı unsurlarının hâlihazırda uygulandığı ve düzgün işlediği noktalara ilişkin bilgi sağlarken ele alınması gereken eksikliklerin bulunduğu noktaları da ortaya çıkarabilir. Yani laboratuvarın güçlü ve zayıf yönleri tarafsız şekilde belirlenebilir ve uygun önlemler alınabilir. Bu tür bir değerlendirme, kalite yönetim sisteminin uygulanması planlanırken çok faydalı olabilir.
Ne
DSÖ tarafından geliştirildiği şekliyle örnek bir Laboratuvar Değerlendirme Aracı'na buradan erişilebilir. Bu Laboratuvar Değerlendirme Aracı, laboratuvarların ve ulusal laboratuvar sistemlerinin değerlendirilmesinde kılavuzluk sağlar. Hedef kitle, ulusal sağlık otoriteleri, çok taraflı kurumlar, Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar) ve laboratuvar yöneticileri de dâhil olmak üzere laboratuvar değerlendirmeleri yapan her tür paydaştır. Ana dokümanda, laboratuvarların değerlendirilmesine ilişkin genel bir süreç açıklanır ve iki adet de anket bulunur. Anketlerden biri ulusal laboratuvar sistemlerinin değerlendirilmesine yardımcı olur (Ek 1), diğeri ise bağımsız laboratuvarların kullanımına yöneliktir (Ek 2). Değerlendirmeyi yapacak taraf, anketleri olduğu gibi kullanabilir veya yerel şartları karşılamak ve değerlendirmenin yapıldığı bağlama daha iyi uyarlamak amacıyla anketleri özelleştirebilir.
Anketler PDF formatında temin edilmiştir ve kolayca basılabilir, ayrıca sorular yanıtlanırken modül göstergelerinin otomatik olarak hesaplanmasını sağlayan Excel dosyaları da bulunmaktadır. Excel formatında anketler dört dilde mevcuttur: İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Rusça. Kullanım sırasında dil değişikliği yapılabilir.
Nasıl ve kim?
Laboratuvar Yöneticisi
- Değerlendirme ekibini kurar ve hazırlar.
Uygun personelden bir değerlendirme ekibi oluşturulmalıdır. Değerlendirmeyi şu kişiler yapabilir:- Laboratuvar uzmanları (halk sağlığı, hastane, klinik, özel veya akademik vb. laboratuvarların temsilcileri)
- Sağlık Bakanlığı personeli
- DSÖ ülke ofisi personeli
- Halk sağlığı uzmanları, epidemiyoloji uzmanları
- Hastalık kontrol programı sorumluları (ör. ulusal HIV, tüberküloz, sıtma kontrol programları)
- Sivil toplum kuruluşları
Her üyenin görev ve sorumlulukları İş Tanımlarında açıkça belirtilmeli ve bir ekip lideri atanmalıdır.
Değerlendirme Ekibi:
- LDA'yı inceler ve gerekirse uyarlar.
Değerlendirme ekibi Laboratuvar Değerlendirme Aracı/Sistem Anketi'ni ve Laboratuvar Değerlendirme Aracı/Tesis Anketi'ni incelemeli ve yerel yapıya ve ihtiyaçlara göre bunları düzenlemelidir. Ekip kullanılacak anket(ler) üzerinde mutabakata varmalı ve soruları öğrenmelidir. - İncelenmek üzere dokümanları toplamalıdır.
Yönetmelikler, kılavuz ilkeler ve kılavuzlar gibi önemli dokümanlar mümkün olduğunca erken bir tarihte toplanmalıdır. Toplanmasında yarar olan dokümanların listesi (bu listeye ekleme yapılabilir) Laboratuvar Değerlendirme Aracı'nda bulunmaktadır (bkz. sayfa 17 - 19). - Toplantılar, görüşmeler ve saha ziyaretleri planlanır.
Değerlendirme ekibi değerlendirme sürecine yönelik bir planlama gündemi oluşturmalıdır, burada son tarihler, beklenen sonuçlar/çıktılar ve her görevden kimlerin sorumlu olduğu açıkça belirtilmelidir. Görüşmeler, toplantılar ve dokümanlar önceden talep edilmelidir. Gerekirse yazılı ve sözlü çeviri hizmeti planlanmalıdır. - Değerlendirme yürütülür.
Değerlendirme daha önceden üzerinde mutabakata varılan anket kullanılarak yapılmalıdır. Ekip üyeleri gerekirse değerlendirme ekibini farklı teknik ve coğrafi alanlarla ilgilenecek küçük gruplara ayırabilir. - Değerlendirme raporu hazırlanır.
Değerlendirme görevi sırasında bir rapor taslağının hazırlanarak son günden önce ekibin tamamına dağıtılması en ideal uygulamadır. Değerlendirme ekibi raporun formatı, uzunluğu ve yayınlama sürecinin yanı sıra raporun içeriği (temel öneriler) üzerinde de mutabakata varmalıdır. Değerlendirmenin bulgularıyla birlikte bu rapor kalite yönetim sisteminin uygulanma sürecinin planlanmasında kullanılmalıdır.
| ISO15189:2007: |
| ISO15189:2012: |
| ISO15190:2003: |
Bu sitede arat
Questions on how it works?
Açıklama
Araç
Artalan bilgisi
Şablon