Başlık

Numuneler, dokümanlar, kayıtlar, ekipmanlar, sarf malzemeleri vb. için uygun depolama alanı ve koşulların ayarlanması ve izlenmesi

Neden

Laboratuvardaki tüm malzemelerin uygun şekilde korunması ve sistemli bir şekilde depolanması gerekir. Bu, malzeme ve dokümanların zarar görmesini engellerken (ayıraçlar, kayıtlar vb.) aynı zamanda iş ve maliyet etkinliği de iyileştirir. Her bir malzemenin nerede depolandığını genel olarak gösteren iyi bir sistemin kullanılmasıyla her şey kolayca bulunabilir. Ayrıca eski ayıraçların ilk önce kullanıldığı bir sistemin (ilk giren ilk çıkar) kullanılmasıyla da son kullanma tarihi geçen ayıraçlar sebebiyle yaşanan mali kayıplar azaltılmış olur. İyi depolama tesisleri sayesinde ayıraçların raflardan düşmesi vb. sebeplerle yaşanacak kaynak kayıpları da azalır.

Ne

Her türlü malzemenin (birincil numuneler de dâhil olmak üzere) depolama alanının iyileştirilmesi gerekir. Şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

  • Depolama alanları temiz olmalı, bakımı sağlanmalı ve depolanan malzemelere uygun olmalıdır. Yağmur, kar, haşereler, toz vb. zararlı dış etkenlerden mümkün olduğunca korunmalıdır. Tüm depolama alanları güvenlik ve gizlilik amacıyla sadece yetkili personel tarafından erişilebilir olmalı, dolayısıyla kilitlenebilir özellikte olmalıdır.
  • Numuneler açıkça etiketlenmeli ve ayıraçlar ve malzemelerden ayrı olarak doğru şekilde depolanmalıdır.
    • Stoklar kültürlerden oluşuyorsa bunların uygun koşullarda depolandığından emin olunmalıdır.
    • Aynı şey ayıraçlar ve malzemeler için de geçerlidir.
    • Gerekli durumlarda ayıraçlar, jeneratöre bağlı, düzgün çalışan bir soğutucu veya dondurucuda depolanabilir.
    • Dondurucu ve soğutucunun her daim doğru şekilde çalışması önemlidir. Bu, kayıt formlarındaki sıcaklıkların düzenli aralıklarla izlenmesi ile sağlanabilir. Sıcaklıkta artış gözlendiğinde doğrudan düzeltici ve önleyici eylemlere başvurulmalıdır. Bu konuya ilişkin ayrıntılı bilgi 2. Aşama - Tesisler ve Güvenlik "Çevresel parametreler ve ekipman parametrelerinin izlenmesi ve kaydedilmesi" bölümünde verilmiştir. Sağ sütunda DSÖ Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemi (LKYS) el kitabından alınan, numunelerin depolanması, örneklenerek sürekli depolanması ve bertarafına ilişkin artalan bilgisi içeren bir dokümana yer verilmiştir.

  • Depolama alanındaki her türlü malzemeye kolayca erişilebilmesi için her şeyin mantıksal bir düzenle depolanması gerekir. Numunelerin ve laboratuvar bilgilerinin (raporlar, SÇP'ler vb. gibi dokümanlar ve kayıtlar) mantıksal ve kullanıcı dostu bir şekilde depolanmasını sağlayacak bir kodlama sistemi kullanın. Depolama alanında bulunan tüm malzemelerin detayları da dâhil olmak üzere çeşitli depolama alanlarına ilişkin olarak bu malzemelerle ilgili güncel bilgi sağlayan kayıtlar oluşturun (söz konusu detaylara örnek olarak Tehlikeli Madde Kaydı'na bakınız).
  • Ayıraçlar ve malzemeler istiflenmeli ve raflardan düşmeleri önleyecek şekilde güvenli bir biçimde depolanmalıdır.
    • Ayıraçların depolanmasına ilişkin üreticinin kılavuz ilkelerine uyulmalıdır.
    • Yanıcı sıvılar, sıkıştırılmış gazlar ve özel şartlara tabi diğer ayıraçlar için özel depolama şartlarına uyulmalıdır. Yani gerekli durumlarda yangına dayanıklı ve/veya havalandırmalı kabinlerin monte edilmesi gerekmektedir.
    • Depolama alanlarının sıcaklığı ayıraçların ve malzemelerin (kaplarda veya etiketlerinde belirtildiği üzere) gerektirdiği şartlara uymalı, kontrol edilmeli ve izlenmelidir.
  • Ekipman uygun koşullar altında depolanmalıdır (ısı, nem ve doğrudan güneş ışığından korunacak şekilde). Arızalı ekipman dezenfekte edilip laboratuvar dışına çıkarılmalıdır.
  • Dokümanlar ve kayıtlar uygun koşullar altında saklanmalıdır (haşere istilası, nem, doğrudan güneş ışığı vb.nden korunacak şekilde). İzinsiz erişimin engellenmesi için kilitlenebilir özellikte yangına dayanıklı bir dolapta saklanmalıdır.

Nasıl ve kim?

Stok Sorumlusu ile Biyogüvenlik Sorumlusu:

  1. Depolama alanlarının ve her bir malzeme için bu depolama alanlarının uyması gereken şu şartların bir listesini hazırlarlar (ISO 15190 standardını kullanarak):
    • Ayıraçlar (ihtiyaç duyulan depolama alanı örnekleri: depo, soğutucular, dondurucular, -80 derece dondurucu)
    • Hücre stokları
    • Arızalı ekipman ve yedek parçalar
    • Dokümanlar ve Kayıtlar
    • Birincil numuneler
  2. Laboratuvar yöneticisi ile birlikte bu depolama alanlarını oluşturmak için bir plan geliştirirler.
  3. Yeterli fon sağlandığında depolama alanlarını oluştururlar.
  4. Her türlü malzemenin depolanmasında izlenecek prosedürleri içeren bir SÇP yazarlar.

 

Laboratuvar Yöneticisi:

  1. Biyogüvenlik Sorumlusu gerekli depolama alanları ile bu depolama alanlarının uyması gereken şartları içeren bir liste hazırlar. Bunun ardından, Biyogüvenlik Sorumlusu ile birlikte bu depolama alanlarının oluşturulması için bir plan geliştirilir.
  2. İhtiyaç duyulan fon miktarını hesaplar ve fon arayışına başlar.
  3. Fon sağlandığında, depolama alanlarının oluşturulmasına yönelik planın uygulanmasını denetler.
Yol Haritası Aktivitesine Genel Bakış Bölümüne Dön
Bu aktivite KSE, Tesisler & Güvenlik kapsamındadır
ISO15189:2007: 5.2.9 5.2.10 5.7.2
ISO15189:2012: 5.2.2 5.2.3 5.7.2
ISO15190:2003: 6.219.5