Başlık
Neden
Laboratuvarın tüm test sürecinin (analiz öncesi aşama, analiz aşaması ve analiz sonrası aşamadan oluşur) doğru performans gösterdiğinin sürekli olarak izlenmesi olası hataların hızlı bir şekilde belirlenmesine yardımcı olur ve sürekli iyileşmenin sağlanabilmesi açısından en önemli aktivitelerden biridir.
Sağ sütunda DSÖ Laboratuvar Kalite Yönetim Sistemi (LKYS) el kitabından alınan, süreç iyileştirmeye yönelik artalan bilgisine yer verilmiştir.
Ne
Tüm test sürecindeki her adımın doğru performans gösterip göstermediğinin izlenmesi uygulamaya uygun bir aktivite değildir. Bunun yerine bu süreçteki kritik kontrol noktaları belirlenmelidir. Bu noktalar, sürecin doğru performans gösterdiğine dair gösterge niteliğindedir. Bunlara kalite göstergeleri denir.
"Reddedilen numunelerin yüzdesi" kalite göstergelerine örnek olarak verilebilir. Bu gösterge numunenin toplanması, taşınması ve kabulü sürecinin tamamının performansına yönelik bilgi verir. Reddedilen numunelerin yüzdesinin yüksek oluşu veya artışı uygunsuzluk olarak kabul edilmeli ve bu uygunsuzluğun sebebini belirlemek üzere inceleme başlatılmalıdır. Sebebin tespit edilmesinin ardından sorunun çözülmesi için düzeltici eylemlerin belirlenmesi gerekir. Aynı hatanın yeniden meydana gelme riskini en az düzeye indirmek için önleyici eylemler de belirlenmelidir. Bu eylemlerin tümü laboratuvar kalitesinin iyileştirilmesini sağlar. Kalite göstergelerinin sürekli olarak izlenmesi ve tüm test sürecinde bu kalite göstergeleri ile tespit edilen hataların çözülmesi laboratuvarın sürekli iyileştirilmesini kolaylaştırır.
Kalite göstergelerinin neler olduğu ve nasıl kullanıldığına dair fikir edinmek ve laboratuvarınız için uygun kalite göstergelerini belirleyebilmek için aşağıda sıralanan ve sağ sütunda verilen makaleleri okuyun. Bu makaleler, kalite göstergelerini belirlemiş ve sürekli iyileştirme sağlanması açısından bu göstergelerin uygulanabilirliğini test etmiş çeşitli laboratuvarlardan alınan sonuçları sunar. Makalelerinin çoğaltılması için gerekli izin De Gruyter yayınevinden alınmıştır.
Kirchner MJ, Funes VA ve ark. Klinik laboratuvarlarda kalite göstergeleri ve spesifikasyonlar: ön deneyim. Clin Chem Lab Med 2007;45(5):672-7.
Plebani M, Ceriotti F, Messeri G, Ottomano C, Pansini N, Bonini P. Laboratuvar ağ mükemmeliyeti: hasta güvenliği ve hizmet etkinliğinin artırılması. Clin Chem Lab Med 2006;44(2):150-60.
Ricos C, Garcia-Victoria M, de la Fuente B. Klinik laboratuvar yönetiminde analiz dışı aşamalara yönelik kalite göstergeleri ve spesifikasyonlar. Clin Chem Lab Med 2004; 42(6): 578-82.
Ricos C, Biosca C, Ibarz M, Minchinela J, Llopis M, Perich C ve ark. Laboratuvar tıbbında stratejik ve destekleyici süreçlere yönelik kalite göstergeleri ve spesifikasyonlar. Clin Chem Lab Med 2008;46(8):1189-94.
Nasıl ve kim?
Kalite Sorumlusu:
- Yukarıda referans olarak verilen makaleleri okur.
- Laboratuvarın her sürecinin bu süreç için kalite göstergesi olarak kullanılabilecek kritik parametrelerini belirler. Her süreçteki kritik adımları belirlemesinde yardımcı olması için 2. aşamada geliştirilen akış şemalarını kullanır ve yukarıda referans olarak verilen makalelerden edindiği bilgilerden faydalanır.
- Kalite göstergelerini her ay izlemeye başlar. Excel dosyalarına verileri girer. Belirli bir göstergenin eğilimlerinde ani bir değişiklik meydana gelirse uygunsuzluk formu doldurur ve Uygunsuzluk Yönetimine Yönelik SÇP'de belirtilen prosedürü izleyerek uygunsuzluğun sebebini belirler, kalite göstergesinin değerini normal düzeyine indirmek için uygunsuzluğu çözümler ve aynı sorunun tekrarlanmaması için önleyici eylemler belirler.
- Belirli bir zaman dilimi (yaklaşık olarak 6 ila 12 ay) süresince kalite göstergeleri dizisini izlediğinde, her göstergenin kabul edilebilirlik sınırını belirleyerek ve bu sınırlara ulaşmayı başarabilecek şekilde laboratuvar süreçlerini optimize ederek sonraki adıma geçer. Örneğin "reddedilen numunelerin yüzdesi" göstergesinin değeri normalde %5 civarındaysa kabul edilebilirlik sınırını %3 oranında numune reddi olarak belirler. Numunelerin reddedilmesine en çok sebep olan etkenleri bulur ve bunları çözmeye çalışır. Sonrasında reddedilen numune yüzdesinin düşüp düşmediğini kontrol eder. Bu süreci %3 sınırına ulaşılana kadar tekrarlar. Her gösterge için kabul edilebilirlik sınırının belirlenmesi ve laboratuvar süreçlerinin gösterilen performans bu sınırları aşmayacak şekilde optimize edilmesine kıstas belirleme denir. Laboratuvar performansında maksimum iyileşmeyi tetiklemek için kabul edilebilirlik sınırlarını mümkün olduğunca en az düzeye indirir. Ancak, bu kıstasların karşılanabilmesi konusunda laboratuvar personeli üzerinde baskı yaratılmamalıdır, aksi takdirde faydadan çok zararı dokunan bir aktiviteye dönüşebilir. Yukarıda referans verilen makalelerde kalite göstergelerinin kıstas olarak kullanılmasına ilişkin bilgilere yer verilmiştir.
Bu sitede arat
Questions on how it works?
Açıklama
Araç
Artalan bilgisi
Şablon