"policy_id","iso3code","countryname","province","policy_title","policy_type","policy_type_other","language","start_month","start_year","end_month","end_year","published_by","published_month","published_year","adopted","adopted_month","adopted_year","adopted_by","partner_gov","partner_government_details","partner_un","partner_un_details","partner_ngo","partner_ngo_details","partner_donors","partner_donors_details","partner_intergov","partner_intgov_details","partner_national_ngo","partner_nat_ngo_details","partner_research","partner_research_details","partner_private","partner_private_details","partner_other","partner_other_details","goals","strategies","me_indicators","me_indicator_types","legislation_details","topics","link_action","url","further_notes","references","attached_file" "43104","TUR","Türkiye","","Yayın Hizmeti Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik [By-Law On The Procedures And Principles Of Media Services]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","11","2011","","","Radyo ve Televizyon Üst Kurulunu","11","2011","Adopted","11","2011","2 Kasım 2011 ÇarşambaResmî GazeteSayı : 28103","Information","","","","","","","","","","National NGOs","","","","","","","","","","","","
Yayın Hizmetlerinde Ticari İletişim
Genel esaslar
MADDE 9 –
...
(7) Yağ, yağa dönüşen asitler, tuz/sodyum ve şeker gibi genel beslenme diyetlerinde aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen gıda ve maddeleri içeren yiyecek ve içeceklerin ticarî iletişimine, çocuk programlarıyla birlikte veya bu programların içinde yer verilemez.
","Regulating marketing of unhealthy foods and beverages to children|Radio|TV|General statement not market excessive intake of food or approve unhealthy food|Mandatory marketing restrictions","","https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/11/20111102-14.htm","By-Law On The Procedures And Principles Of Media Serviceshttps://www.rtuk.gov.tr/en/by-law-on-the-procedures-and-principles-of-media-services/5358/5175/by-law-on-the-procedures-and-principles-of-media-services.html","","" "26179","TUR","Türkiye","","Türk Gıda Kodeksi Bebek Formülleri Tebliği, Türk Gıda Kodeksi Devam Formülleri Tebliği [For infant formulas; For follow-up milk]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","8","2014","","","Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından","8","2014","Adopted","","2015","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","MADDE 4 –
... bendi eklenmiş, yedinci ve sekizinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
...
“(7) Genel beslenme diyetlerinde aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen yağ, yağa dönüşen asitler, tuz/sodyum ve şeker gibi gıda ve maddeleri içeren yiyecek ve içeceklerin ticarî iletişimi;
a) Çocuk programlarının başında ve sonunda veya bu programların içinde yapılamaz.
b) Diğer programlarla birlikte veya bu programların içinde yapılması durumunda, ekranın alt kısmında izleyiciler tarafından rahatça okunabilir, akar bant şeklinde yayınlanacak ve içerisinde düzenli ve dengeli beslenmeyi teşvik eden ifadelere yer veren yazılı uyarılarla birlikte yapılır.
c) Genel beslenme diyetlerinde aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen yiyecek ve içeceklerin tespitinde, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan liste esas alınır.
....”
","Regulating marketing of unhealthy foods and beverages to children|Radio|TV|Fat (marketing)|Nutrient profile model (marketing)|Salt/sodium (marketing)|Saturated fat (marketing)|Sugars (marketing)|Trans fat (marketing)|Mandatory marketing restrictions|Mandatory health message on FNAB marketing","","https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/04/20140403-1.htm ","https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/saglikli-beslenme-hareketli-hayat-db/Haberler/RTUK_REHBER_Son_21.07.2015.pdf Çocuklara Yönelik Aşırı Tüketimi Tavsiye Edilmeyen Gıdalar İle İlgili Reklamlar İçin Besin Profil Modeli Kullanım Rehberi [Nutrient profile model for marketing of food to children]...Bu model ve liste çocuklara yönelik gıda pazarlamasının kısıtlanması amacıyla RTÜK’ün kullanımı için tasarlanmıştır....Beslenme profilinde kullanılan terimlerin tanımlarıToplam yağ, ...Toplam şeker, ...İlave şeker, ...Şeker içermeyen tatlandırıcılar, ...Enerji, ...Endüstriyel olarak üretilmiş trans yağ asitleri, ...Tuz...Ek 1: SAĞLIK BAKANLIĞI BİLİM KURULU TARAFINDAN ONAYLANAN BESİN PROFİLİ MODELİA. REKLAMINA İZİN VERİLMEYECEK YİYECEK ve İÇECEK LİSTESİB. REKLAMINA AŞAĞIDA BELİRTİLEN KRİTERLERE UYULMASI HALİNDE İZİN VERİLECEK GIDA ve İÇECEK KATEGORİLERİC. REKLAMINA İZİN VERİLECEK GIDA ve İÇECEK KATEGORİLERİ","","https://extranet.who.int/nutrition/gina/sites/default/filesstore/TUR%202014%20Yayin%20hizmeti%20usul%20ve%20esaslari%20hakkinda%20y%C3%B6netmelikte.pdf" "82251","TUR","Türkiye","","2014/7127 Bazi Mallara Uygulanan Özel Tüketİm Vergİsİ Oranlari İle Maktu Ve Asgarİ Maktu Vergİ Tutarlarinin Tespİt Edİlmesİ Hakkinda Karar [Special Consumption Tax]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","1","2015","","","1 Ocak 2015 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 29223","1","2015","Adopted","12","2014","Bakanlar Kurulu","Cabinet/Presidency|Finance, budget and planning","","","","","","","","","","National NGOs","","","","","","","","","","","","MADDE 3- (1) 4760 sayılı Kanuna ekli (III) sayılı listenin (A) ve (B) cetvellerinde yer alan malların vergi oranlan, asgari maktu ve maktu vergi tutarları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
...
(III) SAYILI LİSTE
(A) CETVELİ
G.T.İ.P. NO: 2202.10.00.00.13
Mal İsmi: Kolalı Gazozlar
Vergi Oranı (%): 25
Asgar i Makt u Vergi Tutan (TL): -
...
","Taxation on unhealthy foods|Ad valorem excise tax|National level SSB tax|Mineral, aerated or flavoured waters (taxes)","","https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/01/20150101-7.htm","","","" "36196","TUR","Türkiye","","Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme veTüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği [The Turkish Food Codex Labelling and Informing Consumers Regulation]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","12","2019","","","Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından","1","2017","Adopted","1","2017","Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Resmî Gazete 29960","Food and agriculture","","","","","","","","","","National NGOs","","","","","","","","","","","","BÖLÜM I. YETİŞKİNLERE YÖNELİK EYLEM PLANI
…
2. HEDEF VE STRATEJİLER
A. Bütünsel sağlık yaklaşımı için yönetişim ve iş birliklerinin güçlendirilmesi
Ana Öncelik:
Önemli bir halk sağlığı sorunu olan obezitenin önlenmesi ve azaltılması için ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği içinde obezite ile mücadele eylem planının uygulanmasını sağlayarak obezite ile etkin mücadele etmek.
B. Sağlıklı beslenme çevreleri oluşturulması
Ana Öncelik:
Toplumda yeterli ve dengeli beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlığını kazandırmak ve obezite riskini azaltmak.
C. Özellikle dezavantajlı gruplar başta olmak üzere yaşam boyu sağlıklı beslenmenin kazanımlarının desteklenmesi
Ana Öncelik:
Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı kapsamında bütün vatandaşlar için dengeli ve sağlıklı beslenme için sağlıklı gıdaya erişimini sağlamak.
D. Sağlık hizmetlerinin reorganizasyonu; entegre sağlık hizmeti sunumu (beslenmeyle ilgili bilgi ve danışmanlık verilmesi, erken tanı, tedavi rehabilitasyon hizmetleri)
Ana Öncelik:
Sağlık kuruluşlarına başvuran bireyleri fazla kiloluluk ve obezite açısından değerlendirmek, obezite teşhisi konan hastaların erken tanı, danışmanlık ve tedavilerini (tıbbi ve cerrahi tedaviler dâhil olmak üzere) yapmak, obezite ve obezite ile ilişkili kronik hastalıkların tedavisinin yol açtığı sağlık harcamalarını ve obezite sıklığını azaltmak.
…
BÖLÜM II. ÇOCUKLUK ÇAĞIOBEZİTESİNİN ÖNLENMESİ EYLEM PLANI (2019-2023)
…
2. HEDEF VE STRATEJİLER
Programda yer alan eylem alanları ve ana öncelikler aşağıda yer almakta olup eylemlere ilişkin detaylı aktiviteler ve izleme göstergeleri tablolarda yer almaktadır.
A. Hayata sağlıklı bir başlangıcın desteklenmesi
“Çocukluk çağı obezitesi riskinin azaltılması ve BOH’ların önlenmesi için mevcut doğum öncesi ve gebelik öncesi bakım rehberliklerinin güçlendirilerek entegre edilmesi”
Ana Öncelik:
Mümkün olabildiğince erken yaşta/aşamada etkili bir yaklaşımı sağlamak.
B. Okullarda ve okul öncesinde daha sağlıklı çevrelerin teşvik edilmesi
“Sağlıklı davranışların geliştirilmesi ve çocukların uygun büyümelerinin sağlanması, erken çocukluk döneminde sağlıklı beslenme, uyku ve fiziksel aktivitenin desteklenmesi ve rehberlik sağlanması”.
“Okul çağı çocuklar ve ergenlerde sağlık ve beslenme okuryazarlığı, fiziksel aktivitenin geliştirilmesine yönelik sağlıklı okul çevrelerinin geliştirilmesi için kapsamlı programlar uygulanması”.
Ana Öncelik:
Okullarda çocukların sağlığını öncelik olarak belirlemek.
C. Ailelerin bilgilendirilmesi ve güçlendirilmesi
“Obez olan çocuk ve gençler için yaşam tarzı ağırlık yönetimi üzerine çok bileşenli aile tabanlı hizmet sağlanması”.
Ana Öncelik:
Çocuklu aileleri günlük besinleri ve sağlıklı seçenekler hakkında bilgilendirmek.
D. Sağlıklı seçeneklerin kolay seçenek olmasının sağlanması
“Çocuk ve ergenler tarafından şekerli ve sağlıksız gıdaların alımını azaltan ve sağlıklı gıdaların alımını teşvik eden kapsamlı programların uygulanması”.
Ana Öncelik:
Çocuklara sağlıklı gıda seçeneklerinin geniş bir şekilde sunulmasını / erişilebilirliğini sağlamak.
E. Çocuklara yönelik pazarlama baskısının azaltılması
Ana Öncelik:
Çocukların yüksek yağ, tuz ve şeker içeren gıda /içecek reklamlarına maruz kalmalarını sınırlamak, konuyla ilgili mevzuat ve düzenlemeler geliştirmek gibi etkili önlemler almak ve mevzuatın etkin bir şekilde uygulanabilmesi için mekanizmalar oluşturmak.
“Sağlıksız gıdaların pazarlanma gücü ve çocuk ve ergenlerin pazarlama maruziyetinin azaltılması için alkolsüz içecekler ve gıda pazarlamaları üzerine DSÖ öneri setlerinin uygulanması”.
…
","","","","","Breastfeeding|Baby-friendly Hospital Initiative (BFHI)|Breastfeeding - Continued|Maternity protection|Stunting in children 0-5 yrs|Complementary feeding|Overweight and obesity in school age children and adolescents|Overweight and obesity in adults|Raised blood glucose/diabetes|Raised blood pressure|Fat intake|Sodium/salt intake|Sugar intake|Fruit and vegetable intake|Counselling on healthy diets and nutrition during pregnancy|Breastfeeding promotion/counselling|Health professional training on breastfeeding|Complementary feeding promotion/counselling|School-based health and nutrition programmes|Nutrition in the school curriculum|School fruit and vegetable scheme|School milk scheme|School gardens|Promotion of fruit and vegetable intake|Food labelling|Nutrient declaration (i.e. back-of-pack labelling)|Front of pack labelling|Menu labelling|Fats|Taxation on unhealthy foods|Ban or virtual elimination of industrial trans fatty acids|Regulating marketing of unhealthy foods and beverages to children|Creation of healthy food environment|Portion size control|Media campaigns on healthy diets and nutrition|Nutrition counselling on healthy diets|Folic acid|Iodine|Iron|Vitamin D|Home, school or community gardens|Water and sanitation|Vulnerable groups","","https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenmehareket-yayinlar1/beslenmehareket-programlar/585.html","","","https://extranet.who.int/nutrition/gina/sites/default/filesstore/TUR%202019%20T%C3%BCrkiye%20Sa%C4%9Flikli%20Beslenme%20ve%20Hareketli%20Hayat%20Programi.pdf" "39780","TUR","Türkiye","","Türk Gıda Kodeksi Gıdalara Vitaminler, Mineraller ve Belirli Diğer Öğelerin Eklenmesi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (trans yağ) [Trans fat amendment]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","1","2021","","","Tarım ve Orman Bakanlığını","5","2020","Adopted","5","2020","7 Mayıs 2020 Tarihli ve 31120 Sayılı Resmî Gazete","Food and agriculture","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","","Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 22 nci maddesinin dördüncü fıkrası ve 43 üncü maddesinin ikinci fıkrası, 5/2/2013 tarihli ve 28550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği ile 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) İl müdürlüğü: Bakanlık il tarım ve orman müdürlüklerini,
c) Komisyon: Okul Gıdası Komisyonunu,
ç) Okul Gıdası Logosu: Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı arasında 2/1/2019 tarihinde imzalanan Okul Kantinlerinde Satışa Sunulacak Gıdalar ve Bu Gıdalarda Kullanılacak Logo Uygulamasına İlişkin İşbirliği Protokolünde tanımlanan, Sağlık Bakanlığı tarafından kriterleri belirlenen Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde doğrudan öğrenciye satışa/tüketime sunulacak olan hazır ambalajlı gıdaların etiketi üzerinde bulunacak Ek-2’de yer alan logoyu,
d) Okul gıdası: Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde doğrudan öğrenciye satışa/tüketime sunulacak olan Bakanlıktan okul gıdası onayı almış ve ambalajında okul gıdası logosu bulunan gıdayı,
e) Okul gıdası onayı: Okul gıdası kriterlerine ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak üretilen hazır ambalajlı gıdalara verilen onayı, ifade eder.
Genel hükümler
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğin uygulanmasında Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı işbirliği yapar.
(2) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde doğrudan öğrenciye satışa/tüketime sunulacak olan hazır ambalajlı gıdalar için Bakanlıktan okul gıdası onayı alınması zorunludur.
(3) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde doğrudan öğrenciye satışa/tüketime sunulacak olan hazır ambalajlı gıdaların ambalajında Okul Gıdası Logosunun bulunması zorunludur.
(4) Bakanlıktan okul gıdası onayı almamış gıdalarda Okul Gıdası Logosu kullanılamaz.
(5) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmeleri Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği hükümlerine uyarlar.
(6) Bu Tebliğ kapsamında üretilen ürünlerde 4/10/2016 tarihli ve 29847 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği kapsamında yer alan ve/veya oyuncak olarak kullanılması muhtemel olan madde ve malzemeler gıda ambalajı olarak kullanılamaz.
(7) Okul gıdası kriterleri Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Sağlık Bakanlığı belirlemiş olduğu okul gıdası kriterlerini Bakanlık ve Millî Eğitim Bakanlığına resmi yazı ile iletir. Okul gıdası kriterleri Bakanlık ve Millî Eğitim Bakanlığı internet sayfasında yayımlanır.
(8) Okul Gıdası Logosu bulunan ürünler; bakkal, market ve benzeri perakende işletmelerde de satışa sunulabilir.
...
Okul Gıdası Logosunun özellikleri
MADDE 8 – (1) Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, yemekhane, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde doğrudan öğrenciye satışa/tüketime sunulacak olan hazır ambalajlı gıdaların üzerinde Ek-2’de yer alan Okul Gıdası Logosu bulunur.
(2) Ambalaj üzerinde yer alacak Logonun çapı;
a) En geniş yüzeyi 80 cm²’den büyük olan ambalajlarda veya kaplarda 2,5 cm,
b) En geniş yüzeyi 25 cm² ile 80 cm² arasında olan ambalajlarda veya kaplarda 2 cm,
c) En geniş yüzeyi 25 cm²’den küçük olan ambalajlarda veya kaplarda 1,5 cm,
olarak uygulanır.
(3) Okul Gıdası Logosunda yer alan yazı karakterleri ve şekiller etikette kullanılan zemin ile kontrast oluşturacak şekilde kullanılır.
","Dietary practice|Fat intake|Saturated fat intake|Total fat intake|Sodium/salt intake|Sugar intake|Added sugars|Fruit and vegetable intake|Mandatory standards|Any foods and beverages offered in school|Any foods and beverages sold in school|Schools (standards)|Foods high in fats (standards)|Foods high in sugars (standards)|Foods high in salt (standards)|Milk (standards)|Fruit and vegetables (standards)|Water (standards)|Whole grain bread and cereals (standards)|Confectionary, savoury snacks, cakes and pastries (standards)|Fried foods (standards)|Carbonated or non-carbonated soft drinks (standards)|Energy and sport drinks (standards)|Fruit and vegetable juices (100%) (standards)|Fruit and vegetable juice drinks (<100%) (standards)|Liquid and powder concentrates (standards)|Flavored water (standards)|Ready-to-drink tea or coffee (standards)|Nutrient-based criteria (standards)|Total fat (standards)|Saturated fats (standards)|Added sugars (standards)|Energy (standards)|Sodium (standards)|Total sugars (standards)|Portion size (standards)|Sanctions exist","","https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/10/20201022-23.htm","Okullarda Yiyecek ve İçecek Standartları https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/okul-sagligi/okullarda-yiyecek-ve-i%C3%A7ecek-standartlar%C4%B1.htmlOkullarda Satışı Yapılabilecek Yiyecek Ve İçecekler İçin Logo Uygulaması https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/okullarda-sat%C4%B1%C5%9F%C4%B1-yap%C4%B1labilecek-yiyecek-ve-i%C3%A7ecekler-i%C3%A7in-logo-uygulamas%C4%B1.htmlOkul Gıdası https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/2054/okul_gidasiBİLİM KURULU KARAR TUTANAĞI https://ectal.meb.k12.tr/icerikler/bilim-kurulu-karar-tutanagi_11579132.html - Haziran 2021https://www.tarimorman.gov.tr/GKGM/Belgeler/DB_Gida_Isletmeleri/Okul_Gidasi_SB_Bilim_Kurulu_Karar_Tutanagi.pdfhttp://merkezisgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/14154915_SaYlYk_BakanlYYY_Bilim_Kurulu_Karar_TutanaYY_14_09_2021.pdf EK.2. BİLİM KURULU KARAR TUTANAĞI1. Eğitim Kurumlarında Satışı Uygun Olmayan Gıda ve İçecekler;• Enerji içecekleri, gazlı içecekler, aromalı içecekler (soğuk çay, ice tea), kolalı içecekler, aromalı doğal mineralli içecek, aromalı şurup, aromalı içecek tozu, aromalı su, meyveli içecek, meyveli içecek tozu, meyveli doğal mineralli içecek, yapay soda, meyveli şurup, sporcu içeceği (karbonhidrat- elektrolit içeceği), meyve nektarı, meyve suyu konsantresi• Kızartmalar• Cipsler (patates, mısır, şekillendirilmiş vb.), gevrek çerezler• Tüm çikolata türleri (ayrı satılan veya ürünlere eklenmiş, damla çikolata, sürülebilir çikolata ve çikolata kaplanmış olanlar dâhil), gofretler (sade, dolgulu, kaplamalı vb.)• Tüm şeker ve şekerleme türleri (jöle şekerleme, sert şekerlemeler, yumuşak şeker, dolgulu-dolgusuz, kaplamalı, draje, tüm lolipoplar vb.)• Kremalı, çikolata dolgulu, jöleli kek, bisküvi ve pastalar (yaş pastalar, ekler, kruvasan, donut, parfe, mozaik pasta, muffin, cupcake vb.)• Hamurlu, şerbetli tatlılar (kuru baklava dahil)• Çiğ köfte• Siyah ve yeşil çay (liseler hariç)• Bitki çayları• Kafeinli ürünler (tüm kafeinli yiyecek ve içecekler, kahve tarzı ürünler, mocca, latte, capuccino vb.)• Guarana, guarana özü, eklenmiş kafein içeren ürünler• Tatlandırıcı içeren yiyecek ve içecekler• Krema, Hindistan cevizi sütü ve kreması• Sunset yellow (E 110), Kinolin Sarısı (E 104),Karmosin (E 122), Allura red (E 129), Tartrazin (E 102), Ponzo 4R (E 124), ve Titanyum dioksit (E 171)’i içeren gıda ve içecekler2. Eğitim Kurumlarında Satışı Uygun Olan Gıda ve İçecekler;• Meyveler, çiğ tüketilebilen sebzeler (mevsimine uygun olarak), salatalar (zeytinyağı ve limon eklenebilir)• Kuru meyveler (en fazla 30g, ambalajlı, kaplamasız ve şeker katkısız – incir, kayısı, üzüm vb.)• Kuruyemişler (30g, ambalajlı, soslanmamış, tuzsuz, kabuksuz – ceviz, fındık vb.)• Taze sıkılmış meyve ve sebze suyu (şeker ilavesiz olmalı, en fazla 250 mL)• İçme sütü (en fazla 240mL, UHT/pastörize süt)• Yoğurt (en fazla 200g, paketli)• Ayran (en fazla 250mL, paketli)• Peynir (eritme peynirler ve krema ilave edilmiş peynirler hariç, pastörize sütten üretilen, en fazla 60g)• Tüm peynir çeşitleri yarım yağlı, beyaz peynirler azaltılmış/az tuzlu olacaktır.• Günlük haşlanmış yumurta• Çeşnili ekmekler (çeşnisi; sert kabuklu meyveler, kurutulmuş meyveler, yağlı tohumlar, baharat olan ekmekler)• Tam buğday ekmeği, tam buğday unlu ekmek/tam buğday unlu lavaş, karışık tahıllı ekmek vb. ürünlerden yapılan aşağıdakileri içeren yağ eklenmemiş sandviçler;o Yumurta veya peyniro Turşu hariç taze domates, havuç, marul, biber vb. sebzeler• İçme suyu (şeker veya tatlandırıcı eklenmemiş)• Doğal mineralli su• Doğal kaynak suyu• Şekersiz sakızlar (tatlandırıcılı sakızlar hariç)3. Aşağıdaki Kriterleri Sağladıklarında Satışı Uygun Görülen Ambalajlı Gıdalar• Kek, bisküvi, kraker, kahvaltılık tahıllar, patlamış mısır vb. kriterlerio Ürünün toplam enerji içeriği ≤200kkal’i aşmamalıdır.o Ürünün yağdan gelen enerjisi toplam enerjisinin %35’ini aşmamalıdır.o Ürünün doymuş yağdan gelen enerjisi, toplam enerjisinin %10’unu aşmamalıdır.o Doğal ve eklenmiş şekerden gelen enerji toplam enerjisinin %35’ini aşmamalıdır.o Ürünün sodyum içeriği ≤200mg’ı aşmamalıdır.• Dondurma, yenilebilir buzlu ürünler, buzlu içecekler vb. kriterlerio Dondurma, sütlü buz, bitkisel yağlı sütlü buz, sütlü tatlılar da ürünün enerjisi ≤150kkal ve doymuş yağ ≤3g’ı aşmamalıdır.o Yenilebilir buzlu ürünler %99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 125mL’den az olmalıdır.o Ezilmiş/kırılmış buzlu içecekler %99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 200mL den az olmalıdır.• Çeşnili/aromalı yoğurtlar, çeşnili/aromalı sütler, meyve ve sebze suları, çay kriterlerio Üretiminde şeker kullanılan, çeşnili ve/veya aroma verici içeren içme sütlerinde; eklenmiş şeker ≤5g/100mL ve toplam şeker (doğal süt şekeri ve eklenmiş şeker) ≤9.5g/100mL olmalıdır.o Üretiminde şeker kullanılan çeşnili ve/veya aroma verici içeren yoğurtlarda; toplam şeker miktarı ≤12.5g/100g olmalıdır.o Meyve ve sebze suları: %100 meyve ve sebze suyu olmalı, ilave şeker içermemeli, 250mL’den büyük olmamalıdır.o Liselerde çay en fazla 375mL olmalıdır.• Bal (%100 doğal bal, en fazla 10 gramlık paket)• Reçel ve marmelat (ekstra geleneksel reçel ve geleneksel marmelat (en az %45 meyve oranı), en fazla 10 gramlık paket)• Tereyağı (en fazla 10 gramlık paket)• Şalgam suyu (acılı/acısız, en fazla 150 mL), 100mL’de; 0.3-0.75g tuz, 120-300mg sodyum olmalıdır.4. Aşağıdaki Kriterleri Sağladıklarında Satışı Uygun Görülen Atıştırmalık (aperatif) Hazırlanan Gıda Maddeleri• Poğaça (1 büyük boy=75g), tost (30g kaşar veya beyaz peynirli), simit (1 küçük boy=90g) için enerji içeriği ≤250kkal, doymuş yağ içeriği ≤5g ve sodyum içeriği ≤400mg olmalıdır.• Sade kek (ev yapımı/pastane; 1 büyük dilim=60g) enerji içeriği ≤240kkal ve doymuş yağ içeriği ≤3g olmalıdır.5. Aşağıdaki Kriterleri Sağladıklarında Satışı Uygun Görülen Sıcak ve İşlenmiş Gıda Maddeleri (100g için)• Tuzlu hamur işleri, börekler, makarnalar, pizzalar, pideler, fırınlanmış patates ürünleri, pilav ve spagettiler için enerji içeriği ≤250kkal, doymuş yağ içeriği ≤5g ve sodyum içeriği ≤400mg olmalıdır.• Et ürünleri (burgerler, köfteler, nuggetlar, konserve balık ürünleri, konserve hindi ürünleri vb.) için enerji içeriği ≤250kkal, doymuş yağ içeriği ≤5g ve sodyum içeriği ≤500mg olmalıdır.• İşlenmiş etler (salamlar, pastırmalar, sucuklar, sosisler vb.) için enerji içeriği ≤ 250kkal, doymuş yağ içeriği ≤5g ve sodyum içeriği ≤750mg olmalıdır.Okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışa sunulacak tüm gıdaların “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği” ve Yönetmeliğe bağlı ikincil mevzuata uygun olması gereklidir. Söz konusu işletmelerin “Okul Kantinlerine Dair Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği”ne uygun hizmet vermesi gereklidir.","","" "25704","TUR","Türkiye","","Türk Gida Kodeksİ Beslenme ve Sağlik Beyanlari Yönetmelİğİ [Turkish Food Codex Nutrition and Health Claims Regulation]","Legislation relevant to nutrition","","Turkish","","2017","","","Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından","1","2017","Adopted","1","2017","Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı, Resmî Gazete 29960","Food and agriculture","","","","","","","","","","","","","","","","Other","Food Industry","","","","","Genel hükümler MADDE 5 – (1) Beslenme ve sağlık beyanları, bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak piyasaya arz edilen gıdaların etiketi, tanıtımı ve reklâmında kullanılabilir.
(2) Beslenme ve sağlık beyanlarının kullanımı:
a) Belirsiz, yanlış veya yanıltıcı olamaz.
b) Diğer gıdaların beslenme yönünden yeterliliği veya güvenilirliği konusunda şüpheye neden olacak şekilde olamaz.
c) Belirli bir gıdanın aşırı tüketimini destekleyecek veya özendirecek şekilde olamaz.
ç) Çeşitli ve dengeli beslenmenin, genelde besin öğelerini uygun miktarlarda sağlayamayacağını belirtecek, ileri sürecek veya ima edecek şekilde olamaz. Çeşitli ve dengeli beslenme ile yeterli miktarda sağlanamayan besin öğeleri ile ilgili istisnalar, bu istisnaların başvurularına ilişkin koşullar da dahil olmak üzere Bakanlık tarafından belirlenir.
d) Tüketicide endişeye neden olabilecek biçimde; yazılı, resimli, grafik veya sembolik gösterimler vasıtasıyla vücut fonksiyonlarındaki değişiklere atıfta bulunacak şekilde olamaz.
Sağlık beyanları için kullanım koşulları MADDE 7 – (1) Gıdanın etiketi, tanıtımı veya reklâmında sağlık beyanı yapılabilmesi için gıdanın besin öğesi profili açısından aşağıdaki koşullardan en az ikisine bir arada sahip olması zorunludur:
a) Bileşiminde en fazla 100 mg/100 kcal sodyum bulunan.
b) İçerdiği enerjinin en fazla %10’u doymuş yağ asitlerinden gelen.
c) İçerdiği enerjinin en fazla %10’u ilave şekerden gelen.
ç) Doğal olarak bileşiminde en az 55 mg/100 kcal kalsiyum bulunan.
(2) Takviye edici gıdalarda bu maddenin birinci fıkrasındaki hükümler göz önünde bulundurulmaksızın, bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine uyulması şartıyla sağlık beyanları yapılabilir.
(3) Hacmen %1,2 den fazla alkol içeren içeceklerde sağlık beyanı yapılamaz. Bu ürün grubu için sadece enerji miktarının azaltılmasına ilişkin beslenme beyanı yapılabilir.
","Food labelling|Nutrient declaration (i.e. back-of-pack labelling)|Nutrient declaration (back-of-pack labelling)|Mandatory for pre-packaged foods with a health claim|Claim must be substantiated|Specific nutrition criteria|Sanctions exist","","https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170126M1-5.htm","","WHO 2nd Global Nutrition Policy Review 2016-2017","https://extranet.who.int/nutrition/gina/sites/default/filesstore/TUR%202017%20Nutriton%20Codex%20and%20Claims%20Labeling%20Regulations.pdf|https://extranet.who.int/nutrition/gina/sites/default/filesstore/TUR%202017%20Nutriton%20Codex%20and%20Claims%20Labeling%20Regulations.pdf" "41547","TUR","Türkiye","","Beslenme Dostu Okullar Programi [Nutrition Friendly Schools Program]","Nutrition policy, strategy or plan focusing on specific nutrition areas","","Turkish","","2018","","","Ministry og Health and Ministry of Education","11","2018","","","","","Health|Education and research","","","","","","","","","","","","","","","","","","BÖLÜM 3. BESLENME DOSTU OKULLAR PROGRAMI DENETİM ESASLARI
...
1. Beslenme Dostu Okul Planı hazırlamak için “Okul Sağlığı Yönetim Ekibi” bulunmaktadır
...
5. Okul çağı çocuklarının gereksinimlerine ve kültürel yapıya uygun bir beslenme eğitimi öğretim programları doğrultusunda etkin bir şekilde verilmektedir
...
B) EĞİTİM FAALİYETLERİ VE FARKINDALIĞIN ARTIRILMASI ( 20 PUAN )
1. Sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında sınıf içinde münazara ortamı yaratılmakta, akran eğitiminden yararlanılarak öğrencilerin birbirlerini eğitmelerine ve beslenme konularını birlikte tartışmalarına zemin hazırlanmaktadır
...
4. Velilere yönelik sağlık, sağlıklı beslenme, hareketli yaşam vb. konularda bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır
...
5. Okul çalışanlarına sağlık, sağlıklı beslenme, hareketli yaşam vb. konularda eğitim verilmektedir
...
C) OKUL SAĞLIĞI HİZMETLERİ
1. Öğrencilerin boy/kilo ölçümleri yılda en az bir kere yapılmakta ve sonuçlar öğrenci ve velilerle paylaşılmaktadır
...
2. Risk grubundaki (zayıf, fazla kilolu, şişman) öğrenciler velileri ile görüşmeler/bilgilendirme faaliyetleri yapılarak sağlık kuruluşlarına yönlendirilmektedir
...
D) DESTEKLEYİCİ OKUL ÇEVRESİ OLUŞTURMA VE FİZİKİ KOŞULLAR ( 44 PUAN )
1. Sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında doğru mesajlar var ve bu mesajlar okul içi uygun yerlerde (sınıf panoları, koridor panoları vb.) sergilenmektedir
...
7. Öğrencilerin ara öğün yapmaları teşvik edilmekte ve ara öğün içerikleri öğretmenlerce/ilgili uzmanlarca kontrol edilmektedir
...
8. Okul çevresinde hizmet veren yiyecek/içecek satışı yapan yerlerin denetlenmesi ve kontrolü için rutin aralıklarla ilgili kurumlardan destek alınmaktadır
...
9. Güvenli hijyen ve sanitasyon davranışı desteklenmektedir
...
11. Okulun yemekhane/taşımalı yemek hizmeti yoksa 12. maddeye geçilir, varsa a,b,c,d maddeleri puanlanır
...
b. Menüler Sağlık Bakanlığı’nın yayımladığı menü modelleri örnek alınarak hazırlanmaktadır
...
d. Okuldaki yemekhane ortamları, yiyecek-içecekler ve yiyecek-içecek hizmeti sunanların faaliyetleri ilgili mevzuatlara uygundur
...
12. Okulun kantini/kooperatifi varsa a,b,c,d,e maddeleri puanlanır
a. Okul kantin/kooperatifinde; süt ve/veya ayran ve/veya yoğurt satışı yapılmaktadır
b. Okul kantin/kooperatifinde; tane ile meyve/sebze ve/veya taze sıkılmış meyve/sebze suyu satışı yapılmaktadır
c. Yetersiz ve dengesiz beslenmeye neden olabilecek yiyecek ve içeceklerin tüketimini özendirici reklam, promosyon, tanıtım amaçlı afiş, poster, broşür bulunmamaktadır ve bu ürünlerin satışı yapılmamaktadır
...
d. Okuldaki kantin/kooperatif ortamları, yiyecek-içecekler ve kantin/kooperatif hizmeti sunanların faaliyetleri ilgili mevzuatlara uygundur ( 2 puan )
...
","","","","","Overweight in school children|Fat intake|Sugar intake|School-based health and nutrition programmes|Regulation/guidelines on types of foods and beverages available|Nutrition in the school curriculum|Hygienic cooking facilities and clean eating environment|School meal standard|Monitoring of children’s growth in school|Promotion of fruit and vegetable intake|Creation of healthy food environment|Physical activity and healthy lifestyle|Food safety|Improved hygiene / handwashing","","https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/okul-sagligi/beslenme-dostu-okullar-program%C4%B1.html ","","MCA policy survey","https://extranet.who.int/nutrition/gina/sites/default/filesstore/TUR%202018%20Beslenme%20Dostu%20Okullar%20Programi.pdf" "43871","TUR","Türkiye","","Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Platformu: Gida ve içecek sektoru içn protokol uygulama ve tuz azaltama rehaberi [Healthy Nutrition and Active Life Platform: Protocol implementation and salt reduction guide for the food and beverage industry]","Voluntary codes or measures relevant to nutrition","","Turkish","","2018","","2023","Ministry of Health","2","2019","","","","","Health","Ministry of Health","","","","","","","","","National NGOs","","","","","","","","","","","","4.2 Gönüllü Tuz/Sodyum Azaltma Hedeflerinin
Amacı Nedir?
• Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı kapsamında hedeflenen reformülasyon çalışmalarının yapılması
• Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı ve Türkiye Beslenme Rehberi kapsamında yer alan kişi başı günlük tuz tüketimi önerilerine ulaşılması
• Tüketici için daha az sodyum/tuz içeren gıda ve içecek seçimlerinin sağlanması
• Ambalajlı gıda ve içeceklerde belirlenen gönüllü sodyum/tuz azaltma hedeflerine ulaşılması için gıda sektörü ile işbirliğinin güçlendirilmesi
• Gıda ve içecek endüstrisinin ürünlerinde tuz azaltma çalışması yapmalarının teşvik edilmesi, desteklenmesi
• Ambalajlı gıda ve içeceklerde tuz tüketimini azaltmak üzere reformülasyon çalışmalarının yürütülmesi
• Tuz azaltma ile ilgili çalışmaların ve reformülasyon yapılan tüm ürünlerin Bakanlık internet sitesinde sunulmasının sağlanması.
","Dietary practice|Sodium/salt intake|Reformulation of foods and beverages high in fat, sugars, salt|Reformulation of foods and beverages|Salt/sodium|Reformulation of foods and beverages|Measures to limit sodium content|Bread, bread products and crisp breads (Reformulation sodium)|Breakfast cereals (Reformulation sodium)|Butter and other fats and oils (Reformulation sodium)|Cakes, sweet biscuits and pastries; other sweet bakery wares; and dry-mixes for making such (Reformulation sodium)|Cheese (Reformulation sodium)|Fresh or dried pasta, noodles, rice and grains (Reformulation sodium)|Processed fruit, vegetables and legumes (Reformulation sodium)|Processed meat, poultry, game, fish and similar (Reformulation sodium)|Ready-made and convenience foods and composite dishes (Reformulation sodium)|Sauces, dips and dressings (Reformulation sodium)|Savoury snacks (Reformulation sodium)|Yoghurt, sour milk, cream and other similar foods (Reformulation sodium)|Voluntary reformulation","","https://www.tgdf.org.tr/wp-content/uploads/2020/02/Tuz-Azaltma-Rehberi.pdf","https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/isbirligi_platformu/prokoller/Saglikli_Beslenme_ve_Hareketli_Hayat_Programi_Isbirligi_Platformu_Asiri_Tuz_Tuketiminin_Azaltilmasi.pdf","",""